Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

1. Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı

2014 yılında başlatılan “Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı” kapsamında ilan edilen öncelikli teknoloji alanlarında yer alan ve Türkiye’de ilk defa üretilen ürünlerin üretimine destek verilmesi amaçlanmaktadır.

Öz kaynaklar kullanılarak yapılan Ar-Ge faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan ve patenti alınan veya TÜBİTAK tarafından onaylanan teknolojik ürünler ile ilgili Türkiye’de yerleşik gerçek ve tüzel kişilerce gerçekleştirilecek yatırımlar desteklenmektedir. Destekten tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalar yararlanabilecektir.

Destek Üst Limiti: 10.000.000 TL.

Destek Alt Limiti: -

Destek Oranı: Makine-Teçhizat (%80'e kadar), İşletme Gideri Desteği (%75)

2. Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri Desteği

Programın amacı birden fazla kuruluşun ölçek ekonomisinden yararlanmak suretiyle verimliliği artırmak ve mevcut duruma göre daha yüksek katma değer sağlamak üzere rekabet öncesinde ortak parça veya sistem geliştirmesini ya da platform kurabilmesini desteklemektir.

Desteklenmeye değer bulunduğunda vergisel muafiyet ve hibe desteğinden yararlanmaktadır. Proje için açılan ortak hesaba Bakanlık tarafından proje bütçesinin %50’sine kadarlık kısmı hibe olarak aktarılmakla birlikte proje kapsamında Gelir Vergisi Stopajı Teşviki, Ar-Ge indirimi, Sigorta Primi Desteği ve Damga Vergisi İstisnası gibi muafiyetler verilmektedir.

3. Özel Sektör Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri

Ar-Ge Merkezleri; dar mükellef kurumların Türkiye’deki işyerleri dâhil, kanunî veya iş merkezi Türkiye’de bulunan sermaye şirketlerinin; organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş, münhasıran yurt içinde araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunan ve en az 15 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden, yeterli Ar-Ge birikimi ve yeteneği olan birimlerdir.

Tasarım merkezleri ise dar mükellef kurumların Türkiye’deki işyerleri dâhil, kanunî veya iş merkezi Türkiye’de bulunan sermaye şirketlerinin; organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş, münhasıran yurt içinde tasarım faaliyetlerinde bulunan ve en az 10 tam zaman eşdeğer tasarım personeli istihdam eden, yeterli tasarım birikimi ve yeteneği olan birimlerdir.

İşletmeler tasarım veya Ar-Ge merkezi belgesi almaya hak kazandıklarında Vergi İndirimi, Sigorta Primi Desteği, Gelir Vergisi Stopajı Desteği, Damga Vergisi İstisnası ve Gümrük Vergisi İstisnası gibi muafiyetlerden yararlanabilmektedir.

4. Teknolojik Ürün Deneyim (TÜR) Belgesi

TÜR Belgesi; Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, rekabet öncesi iş birliği projelerinde ve Teknogirişim sermaye desteklerinden yararlananlara, yararlandıkları destekler çerçevesinde yürüttükleri proje sonucu ortaya çıkan mal ve hizmetlerin ve bunlar dışında öz kaynaklarla geliştirilmiş ve Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu tarafından Ar-Ge projesi neticesinde ortaya çıktığı belgelendirilen ürünlerin piyasaya arz edilmesinden sonra proje sonucu ortaya çıkan hizmetler ile yerli malı belgesine sahip ürünler için verilmektedir. Ürünün piyasaya arz tarihinden itibaren 5 (beş) yıl süre ile geçerlidir.

1. Rekabetçi Sektörler Programı (RSP)

Avrupa Birliği ve Türkiye eş-finansmanıyla oluşturulan ve katılım önce mali yardım aracı kapsamında gerçekleştirilen çatı bir programıdır. 2014-2020 yıllarını kapsayan ve teknik adı “Rekabetçilik ve Yenilik Operasyonel Programı (RYOP)” olan yeni dönemi için de yaklaşık 300 milyon avroluk bütçe oluşturulmuştur. Sanayide ve üretimde verimliliğinin artırılması ve cari açığın azaltılmasına katkı sağlanması hedeflenmektedir.

1. Kümelenme Destek Programı

Bu kapsamda, sanayide verimliliğin yükseltilmesi, ihracat payının artırılması, yüksek teknolojili ürünlerin üretilmesi amaçlanmaktadır. 

Destek Üst Limiti: Her bir küme için ayrıca değerlendirilecektir.

Destek Alt Limiti: Her bir küme için ayrıca değerlendirilecektir.

Destek Oranı: En az %50 - en fazla %75.

2. Emlak Vergisi Muafiyeti

Organize sanayi bölgelerinde, endüstri bölgelerinde ve sanayi sitelerinde yer alan binalar emlak vergisinden muaftır.

3. Harç İstisnası

Organize sanayi bölgelerinde yapılan yapı ve tesisler bina inşaat harcı ve yapı kullanma izni harcından müstesnadır. Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde İmar Kanunu’na göre ilk kez yapılan veya istek üzerine gerçekleştirilen müteakip parselasyon işlemlerinde teşvik belgesine haiz olan organize sanayi bölgeleri “parselasyon harcı”ndan müstesnadır.

Organize sanayi bölgeleri, endüstri bölgeleri ve sanayi sitelerinde yer alan gayrimenkullerin ifraz veya taksim veya birleştirme işlemleri, söz konusu bölgelerde bulunan arsaların tahsisi nedeniyle şerhi gerektiren işlemleri ile bu arsa ve üzerine inşa edilen binaların tahsis edilene devir ve tescili işlemleri ve cins değişikliği işlemlerinden alınan harçtan istisnadır.

4. OSB’lerde Arsa Tahsisi Desteği

OSB’lerde tamamen veya kısmen bedelsiz tahsis uygulaması, en az on kişilik istihdam öngören yatırımlara girişen gerçek veya tüzel kişilere OSB’lerdeki parsellerin tamamen veya kısmen bedelsiz tahsisine imkân sağlamaktadır.

5. OSB’lerde Damga Vergisi İstisnası

OSB’lerde, endüstri bölgeleri ve sanayi sitelerinde bulunan arsaların tahsisine ilişkin olarak düzenlenen sözleşmeler ve taahhütnameler damga vergisinden istisnadır.

6. Endüstri Bölgelerindeki Ruhsat ve İzin Harçları Muafiyeti

Yönetici şirket ve yatırımcılar, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca verilen her türlü ruhsat ve izinlere ilişkin harçlardan muaftır.

7. Özel Endüstri Bölgeleri Ek Teşvik Desteği

Özel Endüstri Bölgelerine Cumhurbaşkanınca ek teşvikler belirlenebilir.

8. İrtifak Hakkı ve Kullanma İzni Süresi ve Bedel Desteği

Endüstri bölgelerindeki yatırımcılar lehine 49 yıl süreyle irtifak hakkı tesis edilmekte ve kullanma izni verilmektedir. Ayrıca, endüstri bölgelerindeki İrtifak hakkı veya kullanma izni bedeli, taşınmazın emlak vergisine esas asgari metrekare birim değeri toplamının binde beşi (stratejik yatırım olması durumunda binde biri) oranında belirlenmektedir.

9. Yapı Denetim Kuruluşlarına Ödenecek Hizmet Bedeli İndirimi

Yapı denetim kuruluşlarına ödenecek hizmet bedeli organize sanayi bölgeleri, endüstri bölgeleri ve sanayi siteleri onaylı sınırı içerisinde yer alan tüm yapılar için %75 indirimli uygulanmaktadır.

1. Kümelenme Destek Programı

Bu kapsamda, sanayide verimliliğin yükseltilmesi, ihracat payının artırılması, yüksek teknolojili ürünlerin üretilmesi amaçlanmaktadır. 

Destek Üst Limiti: Her bir küme için ayrıca değerlendirilecektir.

Destek Alt Limiti: Her bir küme için ayrıca değerlendirilecektir.

Destek Oranı: En az %50 - en fazla %75.

2. Emlak Vergisi Muafiyeti

Organize sanayi bölgelerinde, endüstri bölgelerinde ve sanayi sitelerinde yer alan binalar emlak vergisinden muaftır.

3. Harç İstisnası

Organize sanayi bölgelerinde yapılan yapı ve tesisler bina inşaat harcı ve yapı kullanma izni harcından müstesnadır. Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde İmar Kanunu’na göre ilk kez yapılan veya istek üzerine gerçekleştirilen müteakip parselasyon işlemlerinde teşvik belgesine haiz olan organize sanayi bölgeleri “parselasyon harcı”ndan müstesnadır.

Organize sanayi bölgeleri, endüstri bölgeleri ve sanayi sitelerinde yer alan gayrimenkullerin ifraz veya taksim veya birleştirme işlemleri, söz konusu bölgelerde bulunan arsaların tahsisi nedeniyle şerhi gerektiren işlemleri ile bu arsa ve üzerine inşa edilen binaların tahsis edilene devir ve tescili işlemleri ve cins değişikliği işlemlerinden alınan harçtan istisnadır.

4. OSB’lerde Arsa Tahsisi Desteği

OSB’lerde tamamen veya kısmen bedelsiz tahsis uygulaması, en az on kişilik istihdam öngören yatırımlara girişen gerçek veya tüzel kişilere OSB’lerdeki parsellerin tamamen veya kısmen bedelsiz tahsisine imkân sağlamaktadır.

5. OSB’lerde Damga Vergisi İstisnası

OSB’lerde, endüstri bölgeleri ve sanayi sitelerinde bulunan arsaların tahsisine ilişkin olarak düzenlenen sözleşmeler ve taahhütnameler damga vergisinden istisnadır.

6. Endüstri Bölgelerindeki Ruhsat ve İzin Harçları Muafiyeti

Yönetici şirket ve yatırımcılar, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca verilen her türlü ruhsat ve izinlere ilişkin harçlardan muaftır.

7. Özel Endüstri Bölgeleri Ek Teşvik Desteği

Özel Endüstri Bölgelerine Cumhurbaşkanınca ek teşvikler belirlenebilir.

8. İrtifak Hakkı ve Kullanma İzni Süresi ve Bedel Desteği

Endüstri bölgelerindeki yatırımcılar lehine 49 yıl süreyle irtifak hakkı tesis edilmekte ve kullanma izni verilmektedir. Ayrıca, endüstri bölgelerindeki İrtifak hakkı veya kullanma izni bedeli, taşınmazın emlak vergisine esas asgari metrekare birim değeri toplamının binde beşi (stratejik yatırım olması durumunda binde biri) oranında belirlenmektedir.

9. Yapı Denetim Kuruluşlarına Ödenecek Hizmet Bedeli İndirimi

Yapı denetim kuruluşlarına ödenecek hizmet bedeli organize sanayi bölgeleri, endüstri bölgeleri ve sanayi siteleri onaylı sınırı içerisinde yer alan tüm yapılar için %75 indirimli uygulanmaktadır.

1. Yatırım Teşvik Sistemi

Yatırım Teşvik Sisteminde Sunulan Destek Unsurları:

1-Genel Teşvik Uygulamaları

2-Bölgesel Teşvik Uygulamaları

3-Öncelikli Yatırımların Teşviki

4-Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki

5-Stratejik Yatırımların Teşviki

Asgari Yatırım Tutarları:

Genel Teşvik Sistemi’nde asgari sabit yatırım tutarı,

• 1. ve 2. bölgelerde 1 milyon TL.,
• 3., 4., 5. ve 6. bölgelerde 500 bin TL.’dir.

• Bölgesel Teşvik Uygulamaları için asgari sabit yatırım tutarı 1. ve 2. bölgelerde 1 milyon TL.’den, diğer bölgelerde ise 500 bin TL.’den başlamak üzere desteklenen her bir sektör ve her bir il için ayrı ayrı belirlenmiştir.

• Büyük Ölçekli Yatırımlar için asgari sabit yatırım tutarı 50 milyon TL.’den başlamak üzere sektörüne göre farklı büyüklüklerle tanımlanmıştır.

• Stratejik Yatırımlar için asgari sabit yatırım tutarı 50 milyon TL.’dir.

• Cazibe Merkezleri Programı kapsamındaki illerde kurulacak çağrı merkezleri ve veri merkezleri, kurulduğu bölgenin bölgesel teşviklerinden herhangi bir asgari yatırım tutarı şartı aranmaksızın yararlanır.

Teşviklerde Sunulan Destek Unsurları:

Katma Değer Vergisi İstisnası: Yurtiçi ve Yurtdışından Yatırım malı makine ve teçhizat ile belge kapsamındaki yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamaları için katma değer vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır.

Gümrük Vergisi Muafiyeti: Yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için gümrük vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır.

Vergi İndirimi: Gelir veya kurumlar vergisinin, yatırım için öngörülen katkı tutarına ulaşıncaya kadar, indirimli olarak uygulanmasıdır.

Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği: Yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca karşılanmasıdır.

Gelir Vergisi Stopajı Desteği: Yatırımla sağlanan ilave istihdam için belirlenen gelir vergisi stopajının terkin edilmesidir.

Sigorta Primi (İşçi Hissesi) Desteği: İlave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca karşılanmasıdır.

Faiz Desteği: En az bir yıl vadeli yatırım kredileri için sağlanan bir finansman desteği olup, teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %70’ine kadar kullanılan kredinin ilk 5 yıl ödenecek faizinin veya kâr payının belli bir kısmının, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca karşılanmasıdır.

Yatırım Yeri Tahsisi: Yatırım için uygun arazi olması halinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilmesidir.

Katma Değer Vergisi İadesi: Sabit yatırım tutarı 500 milyon TL ve üzerinde olan Stratejik Yatırımlar kapsamında gerçekleştirilen bina inşaat harcamaları için tahsil edilen KDV’nin iade edilmesidir.

2. Genel Teşvik Uygulamaları

Asgari sabit yatırım tutarı ve kapasiteler üzerindeki yatırımlar bölge ayrımı yapılmaksızın Genel Teşvik Uygulamaları kapsamında desteklenmektedir.

3. Bölgesel Teşvik Uygulamaları

Bölgesel Teşvik Uygulamalarında her ilde desteklenecek sektörler, illerin potansiyelleri ve ekonomik ölçek büyüklükleri dikkate alınarak tespit edilmiş olup, bölgelerin gelişmişlik seviyelerine göre yardım yoğunlukları farklılaştırılmıştır.

4. Öncelikli Yatırımların Teşviki

Ülkemizin ihtiyaçları doğrultusunda, tespit edilen alanlarda yapılacak olan yatırımlar, öncelikli yatırımlar olarak belirlenmiş ve bu yatırımlara 1. 2. 3. ve 4. Bölgelerde gerçekleştirilmiş olsalar dahi 5. Bölgede uygulanan destekler sağlanmıştır. Bu yatırımlara, 5. ve 6. Bölgede gerçekleştirilmeleri halinde ise kendi bölgelerinde uygulanan destekler sağlanmaktadır.

Yatırım Konuları:

• Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde veya termal turizm konusunda turizm konaklama yatırımları,
• Madencilik,
• Karayolu dışındaki modlarda taşımacılık yatırımları,
• Savunma sanayi,
• Asgari 50.000 m² kapalı alana sahip fuar alanı yatırımları,
• Özel sektör eğitim yatırımları ile asgari 20 milyon TL hava araçları eğitim yatırımları,
• Motorlu kara taşıtları ana sanayinde gerçekleştirilecek asgari 300 milyon TL. tutarındaki yatırımlar ve asgari 75 milyon TL. tutarındaki motor yatırımları ile asgari 20 milyon TL. tutarındaki motor aksamlarına yönelik yatırımlar,
• Mevcut imalat sanayi tesislerinde gerçekleştirilecek enerji verimliliğine yönelik yatırımlar,
• Lisanslı depoculuk yatırımları,
• Asgari 5.000 büyükbaş kapasiteli süt yönlü entegre hayvancılık yatırımları ile komple yeni veya tevsi niteliğindeki asgari 10.000 büyükbaş kapasiteli et yönlü entegre hayvancılık yatırımları vb.

5. Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki

Aşağıda, belirtilen 13 yatırım konusu, büyük ölçekli yatırımların teşviki çerçevesinde desteklenmektedir.

6. Stratejik Yatırımların Teşviki

İthalat bağımlılığı yüksek olan ara malı veya ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar stratejik yatırımların teşviki uygulamaları kapsamında desteklenmektedir. Bu kapsamda desteklenecek olan yatırımların aşağıdaki kriterlerin tamamını sağlamaları gerekmektedir.

Bu kapsamda desteklenecek olan yatırımların aşağıdaki kriterlerin tamamını sağlamaları gerekmektedir.

• Asgari sabit yatırım tutarının 50 milyon TL. olması,

• Yatırım konusu ürünle ilgili yurt içi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması,

• Yatırımla sağlanan katma değerin asgari %40 olması (rafineri ve petrokimya yatırımlarında bu şart aranmayacaktır),

• Üretilecek ürünle ilgili toplam ithalat değerinin son 1 yıl itibarıyla en az 50 milyon ABD Doları olması.

Ayrıca, asgari sabit yatırım tutarı 3 milyar TL. üzerinde olan öncelikli yatırımlar stratejik yatırım olarak kabul edilir. Ancak, bu yatırımlar için sağlanacak faiz desteği tutarı 700 Bin TL.’yi geçemez.