KONYA İLİ EKONOMİK GÖSTERGELERİ – KASIM 2023
KONYA İLİ EKONOMİK GÖSTERGELERİ – KASIM 2023
Konya Ticaret Odası ve TEPAV işbirliği ile yapılan “Konya İli Ekonomik Göstergeleri”, Konya ekonomisinin aylık sektörel analizi ortaya çıkmaktadır. Çalışma beş ayrı alt bültenden oluşmaktadır: Perakende Güven Endeksi, Hizmet Sektörü Güven Endeksi, İnşaat Sektörü Güven Endeksi, İstihdam İzleme Bülteni ve Dış Ticaret Bülteni. Perakende sektöründe 300, Hizmetler sektöründe 300 ve İnşaat sektöründe 200 firma ile anket yapılmaktadır.
Konya’da perakende güveni geçen yıla kıyasla azalırken, geçen aya kıyasla sınırlı arttı
Ekim 2023’te TEPAV Perakende Güven Endeksi (TEPE) -16,7 puan değerini alırken, KOPE 3,4 puan değerini almıştır. Geçen yılın aynı dönemine göre KOPE 11,5 puan, TEPE 24,4 puan azalmıştır. Geçen aya göre bakıldığında ise KOPE 0,1 puan artarken, TEPE ise 22,9 puan azalış göstermiştir. Konya perakendesi Türkiye genelinden ve AB-27’den daha olumlu seyrederken, KOPE değerinin yıllık azalışında, geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu göstergesindeki 12,6 puanlık ve önümüzdeki 3 ayda satış beklentisi göstergesindeki 24,8 puanlık kötüleşme belirleyici olmuştur. Diğer taraftan mevcut stok düzeyinin normalin altında olduğu yönündeki 3,0 puanlık değişim endekse olumlu yansımıştır.
Perakende güveni Ekim ayında yalnızca “elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar” sektöründe arttı
Konya’da perakende sektörüne alt sektörler itibarıyla bakıldığında, Ekim ayında geçen yılın aynı dönemine göre “elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar”, “diğer (akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye, kırtasiye, vb.)” ve “mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri” sektörlerinde ortalamanın üzerinde; “tekstil, hazır giyim ve ayakkabı”, “yiyecek, içecek ve tütün ürünleri”, “birden fazla türde ürün satan bakkal, market ve büyük mağazalar” ve “motorlu taşıtlar” sektörlerinde ise ortalamanın altında değişimler görülmüştür. “Motorlu taşıtlar” sektöründe yüzde 30,9 puanlık daralma görülmektedir.
Hizmetler Sektörü Güven Endeksi geçen aya göre Konya’da, AB-27 ve Türkiye genelinde azaldı
Ekim ayında Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi geçen yıla göre 5,8 puan, geçen aya göre ise 0,1 puan azalarak 2,4 puan değerini almıştır. Söz konusu değer, Aralık 2021’den bu yana gerçekleşen en düşük seviyedir. Türkiye genelini temsil eden Hizmetler Sektörü Güven Endeksi ise Ekim 2023’te 2,5 puan azalırken, geçen yıla göre 6,5 puan gerilemiş ve 13,4 puan değerini almıştır. AB-27’yi temsil eden Hizmetler Sektörü Güven Endeksi Ekim 2023’te geçen yılın aynı dönemine göre 0,6 puan artarken, bir önceki aya göre ise 1,3 puan azalarak 3,1 puan değerini almıştır.
Ekim ayında geçen yıla göre talep yetersizliğinin ve finansal koşulların faaliyetleri kısıtladığını belirtenlerin oranı arttı
Konya’da hizmetler sektöründeki firmaların faaliyetlerini kısıtlayan faktörlere ilişkin değerlendirmeleri geçen yıla göre karşılaştırıldığında, talep yetersizliği ve finansal kısıtları belirtenlerin oranında geçen yıla göre artış gözlenirken, işgücü ve materyal veya ekipman eksikliğini belirtenlerin oranı azalmıştır. Değişimler geçen aya göre karşılaştırıldığında ise, talep yetersizliğinin belirtilme oranında artış dikkat çekmektedir.
İnşaat sektörü güven endeksleri Konya’da, Türkiye’de ve AB-27’de geriledi
Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi, Ekim 2023’te geçen yılın aynı dönemine göre 5,5 puan, bir önceki aya göre ise 13,5 puan azalarak -25,8 puan değerini almıştır. Diğer taraftan, Ekim 2023’te Türkiye genelini temsil eden inşaat sektörü güven endeksi -14,3 puan, AB-27’yi temsil eden güven endeksi ise -9,2 puan değerini almıştır. Ekim ayında inşaat sektörü güven endeksi Konya’da, Türkiye’de ve AB-27’de gerilemiştir. Endeksler, Türkiye genelinde Temmuz 2020, Konya’da ise Eylül 2021’den sonra kötümser algıların ağırlıkta olduğunu gösteren negatif değerler alırken, AB-27’de ise Mayıs 2023 dışında Ekim 2022’den bu yana negatif değerlidir.
Türkiye Ve Konya’da Esnaf Sayısı Geriliyor
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yayınlanan Ağustos ayı kayıtlı istihdam istatistiklerine göre, Konya’da toplam sigortalı çalışan sayısı geçen yılın aynı ayına göre 3 bin 273 (yüzde 0,6) azalarak 560 bin 168 olmuş, geçen aya göre ise 3 bin 570 (yüzde 0,6) artış gerçekleşmiştir. Eğilim olarak değerlendirildiğine, Nisan ayından itibaren gözlenen artışın sürdüğü ve ilgili dört ayda 16 bin 638’e ulaştığı görülmektedir. İlgili dönemde Türkiye genelinde ise yıllık değişim oranı yüzde -1,4 düzeyinde olup toplam sigortalı çalışan sayısı bir önceki aya göre 116 bin 40 artarak 23,0 milyon olmuştur. Konya’da çalışan sınıfı ayrımı incelendiğinde, istihdamın geçen aya göre sigortalı ücretli grubu dışında diğer gruplarda düşüş gözlenmektedir. Ağustos ayında geçen aya göre sigortalı ücretli istihdamında yüzde 1,2 artış yaşanırken, esnaf grubunda yüzde 0,1, kamu çalışan grubunda yüzde 0,1 ve çiftçi grubunda yüzde 1,2’lik azalış olmuştur. Diğer taraftan, Türkiye’de 7. sırada yer alan Konya’da faaliyet gösteren iş yeri sayısı Ağustos 2022’ye kıyasla yüzde 3,2 oranında artış göstererek 53 bin 334’e ulaşmıştır. Bu dönemde, kadın istihdamı yüzde 2,3 azalarak 90 bin 150 olmuş ve toplam istihdamdaki payı yüzde 24,8’den yüzde 25,1’e çıkmıştır.
Eylül Ayında İhracatın İthalatı Karşılama Oranı Geçen Aya Göre 5 Puan Arttı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından Özel Ticaret Sistemine göre yayımlanan Dış Ticaret İstatistiklerine göre, Eylül 2023’te Konya’nın ihracatı 330,5 milyon dolar, ithalatı ise 127,8 milyon dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. Yıllıklandırılmış verilere bakıldığında, dış ticaret fazlasının 1,5 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiği, ihracatın ithalatı karşılama oranının ise Eylül 2022’ye göre 33 puan azalarak yüzde 185’e gerilediği görülmektedir. Diğer taraftan Türkiye geneline bakıldığında, Eylül 2023 itibarıyla yıllık ihracat gelirleri ithalat harcamalarının yüzde 67,2’sini karşılarken ve dış ticaret açığı 112,5 milyar düzeyinde gerçekleşmiştir.
Eylül 2023’te ihracat içinde yüzde 14,57’lik pay ile üçüncü sırada yer alan “Hububat” sektörünün ihracatı geçen yılki 41 bin 172 dolar seviyesinden 48,1 milyon dolara ulaşmıştır. Söz konusu hızlı artışta Rusya'nın Ukrayna işgali sonrasında Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nın sona ermesi ve küresel ısınmanın etkisiyle buğday arzının küresel ölçekte düşmesi etkili olmuştur. Diğer taraftan, bu dönemde ilk 10 sektör arasında yer alan ve toplam ihracat içinde yüzde 2,1’lik payı olan “Alüminyum ve alüminyumdan eşya” sektörü ihracatı en hızlı daralan sektör olmuştur. Diğer taraftan, “Hububat un nişasta veya süt müstahzarları pastacılık ürünleri” ve “Plastikler ve mamulleri” sektörlerindeki daralmalar dikkat çekmektedir.
Ülkeler bazında Konya’nın ihracat rakamlarına bakıldığında, Eylül ayında ihracatın en fazla arttığı ülkeler İtalya ve Cezayir olmuştur. İtalya yüzde 10’luk payı ile ilk sırada yer almaktadır. Diğer taraftan, Konya’nın Cezayir’e olan ihracatı geçen yılın aynı ayına 9,4 milyon dolar artarak 18,7 milyon dolara; Mısır’a yapılan ihracat ise geçen yılın aynı ayına göre 3,6 milyon dolar artarak 7,4 milyon dolara ulaşmıştır. Cezayir’in toplam ihracat içindeki ağırlığı yüzde 5,7, Mısır’ınki ise yüzde 2,2 olarak gerçekleşmiştir. Diğer taraftan, Konya’nın ihracatında yüzde 7,2 payı olan Irak’a ihracat yüzde 14,6 oranında daralmıştır.