TARIM

Konya ili sahip olduğu geniş tarım alanları, farklı agro ekolojik alt bölgeler, sulama imkanları, coğrafi konumu ile ülkemizin tarım başkenti olarak kabul edilmektedir. Konya başta buğday, arpa, şeker pancarı, kuru fasulye, patates, ayçiçeği, haşhaş, kimyon, aspir gibi tarla bitkileri olmak üzere çok sayıda sebze ve meyve türlerinin üretiminin gerçekleştirildiği tarım bölgesidir. Son yıllarda Türkiye'nin tohumluk üretiminin yaklaşık yüzde 40'ını da karşılar hale gelen Konya'da organik tarımda da gelişme gözlenmektedir.

1. ARAZİ VARLIĞI VE DAĞILIMI

İlimizin yüzölçümü göller hariç 38.873 km² 'dir. Yüzölçümü ile yurdumuzun en geniş arazi varlığına sahip ili olup 19.278.540 dekar alanda tarım yapılmaktadır. İşlenen tarım alanı Konya’nın toplam alanının %67,7’sini oluşturmaktadır. Türkiye geneli ile kıyaslandığında Konya’da işlenen tarım alanı oranının oldukça yüksek olduğu görülmektedir. Konya ilinde ürün getirmeyen arazinin toplam alana oranı, Türkiye oranlarına göre daha düşüktür. Bu durum Konya’nın bitkisel üretim potansiyelinin yüksek olmasının ve Türkiye’de tarım merkezi olmasının belli başlı nedenlerinden biridir.  Konya’da mevcut su potansiyeline göre sulanabilir arazi miktarı 1.652.762 hektar olup, halen 595.059 hektar arazi sulanmaktadır.

Konya tarımsal alandaki faaliyetlere önemli kaynak ve fırsatlar sunmaktadır. Bölge, bir çok tarımsal ürünün yetiştirilmesi için uygun toprak, iklim ve ekolojik koşullara sahiptir. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Konya’da yapılacak bitkisel ve hayvansal yatırımlara önemli destekler sağlamaktadır. Konya ilinde çoğunlukla orta ve büyük ölçekte tarım işletmeleri mevcut olup işletme başına ortalama arazi büyüklüğü Türkiye ortalamasının üzerindedir.

Konya geçtiğimiz yıla göre toplam tarımsal alan, tahıl ürünleri ve diğer bitkisel ürünler alanı ve nadas alanı bakımından ülkemizde birinci sıradaki yerini korumuştur. Konya’da ekilen alan 13.054.000 dekardır ve Türkiye’deki ekili alanların %8,29’unu oluşturmaktadır. 

İlin mevcut alanının %19’u (7.614.607 da) çayır-mera,  %13’ü (5.401.890 da) ormanlık-fidanlık, %21’i de (8.752.637 da) tarım dışı arazilerden oluşmaktadır.

2. BİTKİSEL ÜRETİM

Konya’da özellikle son on yıldır çiftçi bilgi seviyesinin artması ve çeşitli tarımsal sulama projelerinin devreye girmesi ile ürün deseninde önemli değişimler yaşanmaktadır. Geçmiş yıllarda kuru tarım sisteminde buğday, arpa-nadas sistemi, sulu tarımda ise buğday-şeker pancarı üretim sistemine sahip bölgede, bugün mısır, patates, ayçiçeği, fasulye gibi tarla bitkilerinin yaygın olarak tarımı yapılmakta ve ekim nöbetinde yer almaktadır. Tarla bitkileri yanında son zamanlarda bölgede çok sayıda sebze ve meyve türünün üretimine olan talep artmış ve bölgede bitkisel üretim çeşitliliği artmıştır.

    2.1. Bitkisel Üretim İstatistikleri

Konya’nın özellikle tahıl ürünleri konusunda Türkiye’de açık ara önde olduğu söylenebilir.  Konya Ovası'nda yılda 4 milyon 119 bin ton tahıl üretilmektedir. Tahıl üretiminde yüzde 10,7 ile Türkiye'de ilk sırada olan Konya, yılda 1 milyon 686 bin 326 ton buğday üretimiyle de lider durumdadır. Konya, Türkiye'deki buğdayın yüzde 9,7’sini tek başına üretmektedir.

Ülkedeki şeker pancarı ve kuru fasulye üretiminin yaklaşık yüzde 30'unun gerçekleştiği Konya Ovası'nda, havucun da yüzde 71'i üretilmektedir. Özellikle Kaşınhanı havucu lezzet ve aroması ile ihracatta tercih edilmektedir.

Sebzecilik özellikle Ereğli ve Akşehir’de önemlidir. Diğer yerlerde ancak sulanabilen yerlerde yapılmaktadır. En çok üretimi gerçekleştirilen sebzeler arasında; 310 bin 295 tonluk üretim ile havuç başta gelmektedir. Konya bu üretimle 2015 yılında Türkiye'nin toplam havuç üretiminin yüzde 58’ini karşılayarak, bu alanda ülke birinciliğini sürdürmüştür

Konya, Türkiye meyve üretiminin %4’ünden fazlasını gerçekleştirmektedir. Önemli meyve ürünleri  elma, kiraz, vişne, armut, kayısı ve kavundur. Konya vişne ve kiraz üretiminde Türkiye’de ikinci sıradadır.

Konya’da ilçeler bazında özellikle Çumra, Altınekin, Karapınar, Karatay, Ereğli, Kulu ve Cihanbeyli ilçeleri sulama imkanları ve işletme büyüklüğü nedeni ile tarımsal potansiyeli daha yüksek ilçeler olarak ön plana çıkmaktadır. Şeker pancarında Çumra, havuç üretiminde Meram, arpada (diğer) Kadınhanı ve Selçuklu, ayçiçeğinde Karatay, aspirde Kulu, vişnede Bozkır ve Akşehir, kirazda da Ereğli listenin başında yer almaktadır.

  2.2. Organik Tarım

Ülkemizde organik tarım faaliyetleri 1986 yılında Avrupa’daki gelişmelerden farklı şekilde, ithalatçı firmaların istekleri doğrultusunda ihracata yönelik olarak başlamıştır.

Konya’da organik tarıma uygun, kirlenmemiş doğal üretim bölgeleri bulunmakta ve organik ürünlere talep giderek artmaktadır. İlimizde organik tarım çalışmaları; Konya Tarım Gıda ve Hayvancılık İl Müdürlüğü’nün öncülüğünde yapılmaktadır.

Bir üretimin organik olarak değerlendirilebilmesi için o üretimin, organik sertifikasının olması zorunludur.  Organik sertifikalı alanları artırmak için Akşehir, Beyşehir, Bozkır, Cihanbeyli, Çumra, Derbent, Derebucak, Doğanhisar, Güneysınır, Hadim, Hüyük, Ilgın, Meram ve Seydişehir, Taşkent, Yunak  ilçelerinin 62 köyünde çilek, ceviz, kiraz, elma, üzüm, buğday ve sebze gibi üretimlerinde organik sertifika sözleşmeleri başlatılarak organik üretime geçmeleri sağlanmıştır.

Bugün Konya’da 19 ilçedeki 81 köy ve kasabada organik tarım üretimi yapılmaktadır. Özellikle Akşehir, Doğanhisar, Hüyük, Meram, Sarayönü ve Yunak ilçelerinde organik tarım daha yaygın şekilde yürütülmektedir.

2015 yılı organik tarımsal üretim verilerine göre; Konya’da 2.606 adet çiftçi 30.661 dekar üretim alanında organik üretim gerçekleştirmektedir. Organik tarım yapılan alan 2015 yılında bir önceki yıla göre yüzde 13 oranında azalmasına rağmen, organik ürün üretimi yüzde 75,5 oranında artışla 19 bin 307 tondan 33 bin 884 tona yükselmiştir.  Bu durum organik tarımda tarımsal verimliliğin ciddi oranda arttığını göstermektedir.

Konya’da Organik Tarım

Başlıca organik tarım ürünü olarak Konya’da üretim alanlarına göre sırasıyla; buğday, vişne, ceviz, çilek, havuç, arpa, kimyon, kiraz, elma, patates yetiştirilmektedir.

3. HAYVANSAL ÜRETİM

Türkiye'nin küçükbaş, büyükbaş hayvan, kümes hayvanı ile et, süt ve yumurta üretimine önemli katkıları olan Konya, sahip olduğu geniş meralar ve bitkisel üretim alanları ile hayvancılığın gelişmesine önemli katkılar sağlamaktadır.

3.1. Büyükbaş Hayvancılık

TÜİK Konya Bölge Müdürlüğünün "Hayvansal üretim istatistikleri 2015" verilerine göre, Konya 2015 yılında Türkiye’de büyükbaş hayvan sayısında lider durumdadır. 2015 yılında Konya'da büyükbaş hayvan sayısı bir önceki yıla göre yüzde 1,7 artış göstererek 740 bin 148’e yükselmiştir. Konya'yı 641 bin 811 büyükbaş hayvan sayısı ile Erzurum, 562 bin 151 büyükbaş hayvan ile İzmir takip etmiştir.

Konya’da Büyükbaş Hayvancılık (2015)